Nowa odsłona historycznej alei

Przebudowa śródmiejskiego odcinka alei Wojska Polskiego i placu Zwycięstwa, w parze z szeregiem działań na rzecz mieszkańców nadały tej, reprezentacyjnej części miasta, zupełnie nowe oblicze. O tym, jak będzie wyglądała po przebudowie najdłuższa ulica w naszym mieście, zdecydowali sami mieszkańcy, którzy podczas licznych spotkań i konsultacji wskazali preferowany przez nich kierunek zmian. Rozmowy, debaty i badania miały swój początek jeszcze w 2014 r. Dyskusja rozpoczęta została podczas konferencji „Atrakcyjny Szczecin – Aleja Wojska Polskiego” w ramach Westivalu Architektury, podczas której podjęto próbę wstępnej diagnozy problemów oraz odpowiedzi na pytanie, jak odwrócić niekorzystne trendy, a także, w jaki sposób zmieniać zarówno aleję, jak i cały obszar szczecińskiego centrum. W kolejnym etapie miasto opracowało analizy komunikacyjne odcinka alei od placu Zwycięstwa do placu Szarych Szeregów, które zostały przedstawione mieszkańcom i poddane konsultacjom społecznym. W pierwszym kroku przedstawionych zostało 12 koncepcji wstępnych, poprzedzonych badaniami komunikacyjnymi wraz z analizą skutków przyjęcia określonych rozwiązań dla ruchu w całym analizowanym obszarze. W następstwie spotkań i analiz zawężono ilości koncepcji z 12 do 6, a następnie 4 – które zostały poddane procesowi badań socjologicznych i ankietyzacji.

Od koncepcji do projektu

Mieszkańcy, których nie objęły badania mogli wyrazić swoje zdanie na każdym etapie przygotowań tj. podczas otwartych spotkań, konsultacji społecznych, warsztatów. Za nami m.in. konsultacje społeczne (projekt Moje Miasto –Moja Ulica – badanie oczekiwań mieszkańców wobec przestrzeni publicznej rejonów alei Wojska Polskiego, Skolwina i Starego Dąbia, warsztaty dla dzieci i seniorów, spotkania z ekspertami, ankiety dot. opinii mieszkańców nt. Wojska Polskiego), a także badania socjologiczne i uzupełniające je konsultacje z radami osiedli. Efektem tych spotkań i badań był wybór jednego z wariantów, który najbardziej odpowiadał potrzebom mieszkańców.

Wizja

W czerwcu 2017 r. miasto ogłosiło konkurs architektoniczny na opracowanie koncepcji zagospodarowania przestrzeni publicznych w obszarze alei Wojska Polskiego na odcinku pomiędzy placem Zwycięstwa i placem Szarych Szeregów wraz z terenami i ulicami sąsiadującym. Konkurs został rozstrzygnięty w listopadzie 2017 r. Zwycięską wizję przedstawiła Pracownia Projektowa ARCHAID Jacek Szewczyk. Przekazanie projektu nastąpiło w 2019 r.

Projekt

Aleja w układzie dwóch jezdni jednokierunkowych, z m.in. strefą ruchu uspokojonego, nieemisyjną komunikacją publiczną oraz miejscami postojowymi w pasie środkowym, w układzie skośnym – to jedynie część zmian zawartych w koncepcji nowej alei Wojska Polskiego. W tym obszarze przeprowadzono również szereg działań ściśle związanych z życiem mieszkańców poszczególnych kwartałów. Działania te dotyczyły nie tylko poprawy estetyki i funkcjonalności przestrzeni i budynków (przebudowy i remonty kwartałów, poprawa infrastruktury, w tym dostępności komunikacji miejskiej), ale przede wszystkim sfery społecznej, mającej bezpośrednio wpłynąć na jakość życia mieszkańców centrum miasta (m.in. program mieszkań chronionych prowadzonych we współpracy z MOPR i STBS, otwarcie punktu konsultacyjnego „Środek. Śródmiejski Punkt Sąsiedzki” i jego prowadzenie przez organizacje pozarządową). Rozstrzygnięty w listopadzie 2017 r. Zwycięską wizję przedstawiła Pracownia Projektowa ARCHAID Jacek Szewczyk. Przekazanie projektu nastąpiło w 2019 r.

Menadżer alei

W sierpniu 2023 roku aleja Wojska Polskiego zyskała menadżerkę, której zadaniem jest, aby ta jedna z centralnych arterii miasta pełniła rolę „salonu Szczecina”. Dr Dorota Kowalewska, szczecinianka od urodzenia, działaczka społeczna, specjalistka ds. zarządzania projektami, rozmawia, spotyka się i wsłuchuje w potrzeby przedsiębiorców i mieszkańców. Zorganizowała również cykl wydarzeń pod hasłem „Lato na Alei”.

– Chciałbym, aby aleja żyła, przyciągała mieszkańców i turystów. Chciałabym, aby mieszkańcy oraz firmy czuli, że Słynna Aleja w jej nowej odsłonie staje się zielonym salonem miasta, reprezentacyjnym miejscem w Szczecinie – mówi Dorota Kowalewska.

Finał

Przestrzeń dla pieszych, wyznaczone miejsca postojowe oraz dużo zieleni – tak zmieniła się aleja Wojska Polskiego w ramach realizacji projektu rewitalizacyjnego. Nowa aleja Wojska Polskiego to ogromna zmiana w śródmieściu Szczecina. Przebudowane zostały nawierzchnie jezdni i chodników – wykonana została nowa jezdnia z kostki, pieszym udostępnione zostały szerokie chodniki. Uporządkowane zostało parkowanie, które odbywa się teraz na wyznaczonych miejscach w środkowym pasie alei. Mieszkańcy mają do dyspozycji 173 miejsca postojowe dla samochodów osobowych. Znajdują się tam również miejsca do ładowania pojazdów z napędem elektrycznym oraz miejsca postojowe dla osób z niepełnosprawnościami. Wzdłuż alei wyznaczone zostały miejsca postojowe dla pojazdów z zaopatrzeniem. Wprowadzone zostało ograniczenie prędkości do 30 km na godzinę i sugerowane przejścia dla pieszych. Powstały przystanki autobusowe, przy których zainstalowane zostały tablice Systemu Informacji Pasażerskiej. Pracami objęta była również ulica Jagiellońska na odcinku od al. Piastów do alei Wojska Polskiego. Tu zmieniła się nawierzchnia jezdni oraz chodników, wyznaczone zostały miejsca postojowe dla samochodów oraz miejsca dla zaopatrzenia. Przebudowany został również fragment ulicy Śląskiej, gdzie również wyznaczone zostały nowe miejsca postojowe. W ramach poprawy bezpieczeństwa i w odpowiedzi na liczne apele ze strony mieszkańców, zainstalowano słupki uniemożliwiające parkowanie na chodnikach – były one systematycznie zamawiane i montowane w nowo wyznaczanych miejscach. Do budowy nowej infrastruktury drogowej wykorzystano materiał pochodzący z odzysku. To ponad 800 ton kostki kamiennej pochodzącej z rozbiórki starej nawierzchni. Przed jej ułożeniem, kostka przeszła obróbkę mechaniczną. Jej górna krawędź została ścięta, wyrównana i przeszła płomieniowanie. Kostkę wykorzystano w obrębie miejsc parkingowych, ronda placu Zgody oraz nawierzchni placów. Jest to pierwsza miejska inwestycja, w której na tak dużą skalę zastosowano materiał kamienny odzyskany z rozbiórek. Ciekawostką jest ponadto wkomponowanie w nową jezdnię fragmentu starego torowiska tramwajowego, które zostało odkryte w czasie prac ziemnych i rozbiórek. W bezpośrednim sąsiedztwie wyeksponowanego torowiska ustawiono symboliczny słup przystankowy nawiązujący charakterem do istniejącej przed wojną infrastruktury tramwajowej. Przebudowana została również infrastruktura sieciowa, w tym sieci wodociągowe czy kanalizacja deszczowa. Mała architektura w postaci ławek oraz ławkodonic zainstalowanych pod nowymi magnoliami pozwoli spacerowiczem znaleźć miejsce do odpoczynku. Na placu Zgody w ramach rekreacyjnego placu zabaw zainstalowane zostały trampoliny, instalacje umożliwiające grę w głuchy telefon, ławki oraz huśtawki. Znajduje się tu również tablica upamiętniająca Jarosława Bondara, który pełnił funkcję Architekta Miasta Szczecin. Miejsca rekreacji uzupełnia nowa fontanna, która powstała w rejonie dawnej „ściany płaczu”. Wypływająca z długiego ramienia „ściana wody” jest nawiązaniem do potocznej nazwy tego miejsca. Fontanna wyposażona jest również w oświetlenie ledowe. Nowa aleja Wojska Polskiego to także dużo zieleni znajdującej się w środkowym pasie oraz zieleńcach rozsianych wzdłuż chodników oraz na placu Zgody. Znajdziemy tu ponad 150 nowych drzew, m.in przepiękne i duże platany o wysokości ok. 10m, magnolie, brzozy, oraz blisko dwadzieścia tysięcy sztuk różnego rodzaju krzewów. Do zazielenienia alei wykorzystano sadzonki, które znacznie przekraczały pierwotnie zakładane parametry. W ramach prac powiększyła się powierzchnia biologicznie czynna, która zwłaszcza przy obfitych opadach deszczu pozwala wodzie wsiąkać do gruntu. W toku prac zainstalowane zostały dodatkowe zabezpieczenia zieleńców w postaci barierek, uniemożliwiając tym samym parkowanie i niszczenie roślin.

Za projekt odpowiada Pracownia Architektoniczna ARCHAID Jacek Szewczyk. Wykonawcą jest Firma Budowlano – Drogowa MTM SA. Koszt prac to ponad 50.6 mln zł brutto.

Nowe standardy zagospodarowania ogródków gastronomicznych

Wraz z zakończeniem przebudowy alei Wojska Polskiego mieszkańcy i przedsiębiorcy zyskali nie tylko nowe ulice, chodniki i otoczenie z mnóstwem zieleni, ale również nowe, ujednolicone zasady zagospodarowania ogródków gastronomicznych. Wypracowane ustalenia dot. zagospodarowania poszczególnych miejsc muszą być zgodne z zasadami zagospodarowania i zabudowy przyjętymi w obowiązujących planach miejscowych i spełniać określone wymogi m.in. dopuszczone zostaną na zasadach szczegółowych ogródki gastronomiczne wyłącznie niebędące obiektami kubaturowymi, bez przegród oraz powierzchni przesłaniających elewacje frontowe budynków, ich lokalizacja nie będzie mogła powodować ograniczeń w dostępie i użytkowaniu publicznych mebli ulicznych i elementów infrastruktury. Nowe warunki zagospodarowania ogródków gastronomicznych dotyczą: al. Wojska Polskiego (pomiędzy pl. Zwycięstwa i pl. Szarych Szeregów). Obszar alei Wojska Polskiego wraz z placami został podzielony na trzy zróżnicowane tereny A, B, C, na których obowiązują odmienne sposoby zagospodarowania ogródków gastronomicznych zależne od kompozycji nawierzchni i przekroju alei. Nowym elementem dopuszczonym przy zagospodarowaniu ogródków gastronomicznych w kolejnych sezonach będą donice na rośliny. Zasady, forma i miejsce usadowienia ich w przestrzeni różnią się w zależności od ich lokalizacji.

Plac Zwycięstwa

II etapem prac objęty został sąsiadujący z aleją plac Zwycięstwa. Zakres prac obejmował przebudowę układu torowego na odcinku od Bramy Portowej do włączenia w ulicę Krzywoustego, w celu wykonania na tym odcinku wspólnych pasów tramwajowo – autobusowych. Przebudowane zostały perony przystankowe na wlocie północnym skrzyżowania Brama Portowa, powstał także nowy przystanek na placu Zwycięstwa przed skrzyżowaniem z al. Wojska Polskiego i Krzywoustego w kierunku placu Kościuszki. Przebudowie poddane zostały nawierzchnie jezdni i chodników. Wybudowane zostały ścieżki rowerowe. Prace obejmowały również usunięcie kolizji z istniejącą infrastrukturą, przebudowę i budowę sygnalizacji świetlnych, przebudowę tramwajowej sieci trakcyjnej i systemu sterowania rozjazdu. Zmodernizowane zostało oświetlenie uliczne i elementy małej architektury. Plac zyskał również nową zieleń – krzewy, byliny i drzewa, które zdobią okolice ciągów pieszych i rowerowych. Samych krzewów i bylin jest ok. 16 130 sztuk różnych gatunków: ostrokrzew karbowany, parocja perska, budleja karłowa, różanecznik drobnolistny, perowskia łabodolistna, rozchodnik okazały, juka karolińska, suchodrzew chiński, rogownica kutnerowa, przegorzan pospolity, proso rozłogowe, jeżówka purpurowa, różą okrywowa „street Dance’, trzmielina Fortune’s, ostnica cieniutka, szałwia omszona, i szałwia błyszcząca. Powierzchnia nasadzeń krzewów i bylin to ponad 2 200 m2. Natomiast pośród 30 nowych drzew można znaleźć m.in. klony jaworowe oraz graby pospolite. Inwestycja w formule zaprojektuj i wybuduj została zrealizowana w powiązaniu z przebudową śródmiejskiego odcinka Alei Wojska Polskiego. Łączny koszt obu inwestycji to 91,5 mln zł brutto, z czego blisko 40,8 mln zł brutto to koszt przebudowy Placu Zwycięstwa. Wykonawcą jest Firma Drogowo-Budowlana MTM SA. Inwestycja objęta jest 6 letnim okresem gwarancji.

Więcej w zakładce „Przebudowana Aleja” i w „Aktualnościach”.

#FunduszeUE

Projekty są dofinansowanie w ramach programu Fundusze Europejskie dla Pomorza Zachodniego.